Zalicza się do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i jest jedną z najważniejszych substancji warunkujących prawidłowe procesy krzepnięcia krwi, gospodarkę wapniową organizmu i wiele innych istotnych funkcji życiowych. Witamina K, bo o niej mowa, ma też kluczowe znaczenie dla właściwego rozwoju małych dzieci. Sprawdź, czym jest, gdzie występuje oraz jak objawia się jej niedobór.
Co to jest witamina K?
To nic innego jak grupa organicznych związków chemicznych. Witamina K występuje naturalnie pod dwiema nazwami:
- witaminy K1: dostarczanej wraz z pokarmem, syntezowanej przez rośliny, rozpuszczalnej w tłuszczach i odpornej na działanie temperatury;
- witaminy K2: produkowanej przez florę jelitową w naszym układzie pokarmowym, rozpuszczalnej w tłuszczach.
Wyróżnia się też syntetyczne pochodne witaminy K – jedną z nich jest menadion, czyli K3. Ma on większą przyswajalność niż naturalna (K1) i rozpuszcza się w wodzie.
Na co stosować witaminę K, czyli kilka słów o właściwościach
Jedną z kluczowych funkcji witaminy K w organizmie jest udział w procesach krzepnięcia krwi. Niedobory tego składnika mogą nawet prowadzić do sytuacji, że krzepliwość zanika całkowicie. Innym ważnym zadaniem jest wspomaganie układu sercowo-naczyniowego. Witamina K wzmacnia naczynia krwionośne, a u kobiet także przeciwdziała obfitym miesiączkom i wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Trzeba również wspomnieć o roli tej substancji w utrzymywaniu równowagi gospodarki wapniowej organizmu i formowaniu tkanki kostnej. Ponadto związek działa:
- przeciwbólowo;
- przeciwzapalnie;
- antybakteryjnie;
- przeciwgrzybiczo.
Naukowcy twierdzą też, że przyczynia się do zahamowania rozwoju wielu chorób nowotworowych, a zwłaszcza raka piersi, jajników i okrężnicy.
Witamina K dla noworodków i niemowląt
Z uwagi na utrudnione wchłanianie witaminy K przez łożysko podczas ciąży, na niedobór tej substancji narażone są w szczególności dzieci do 3 miesiąca życia. Deficyty mogą dotyczyć także niemowląt karmionych piersią. Jest tak, ponieważ mleko matki zawiera stosunkowo niewiele tego składnika i nie pokrywa dziennego zapotrzebowania dziecka. Z tego względu zgodnie z zaleceniem Zespołu Ekspertów w Dziedzinie Pediatrii z 2007 roku, noworodkom podaje się domięśniowo makrodawkę witaminy K. U dzieci karmionych pokarmem sztucznym nie jest konieczna suplementacja. Natomiast niemowlęta przyjmujące mleko matki powinny otrzymywać doustną dawkę witaminy K w mikroporcjach do ukończenia 3 miesiąca życia.
Niedobór witaminy K
Co prawda, niedobory witaminy K zdarzają się dość rzadko u osób dorosłych, ale jeśli już wystąpią, wówczas konsekwencje mogą być bardzo niekorzystne dla zdrowia. Nie należy więc bagatelizować pewnych symptomów. Jeżeli zatem zauważysz u siebie poniższe objawy, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Deficyt wit. K w organizmie możesz podejrzewać, gdy masz:
- krwiomocz;
- częste biegunki;
- obfite miesiączki;
- skłonność do tworzenia się siniaków;
- częste infekcje bakteryjne;
- krwotoki z nosa i układu pokarmowego.
Długotrwały niedobór witaminy K może prowadzić do rozwoju poważnych chorób, takich jak: żółtaczka, osteoporoza, niedokrwistość czy uszkodzenia wątroby. Braki tego związku leczy się przez zmianę diety i suplementację np. przyjmując tabletki z witaminą K.
Źródła i występowanie
Zastanawiasz się, w czym jest witamina K? Znajdziesz ją przede wszystkim w warzywach, zwłaszcza tych o zielonym kolorze. Mniej natomiast jest jej w owocach. Produkty bogate w ten składnik to m.in.:
- szpinak;
- brokuły;
- brukselka;
- jarmuż;
- sałata;
- kapusta;
- szparagi;
- seler naciowy;
- natka pietruszki;
- szczaw.
Zastanawiasz się, co jeszcze zawiera witaminę K? Spore ilości tej substancji znajdziesz też w: ziemniakach, marchwi, truskawkach, zielonej herbacie i zbożach.
Co ważne, ten cenny składnik jest odporny na działanie wysokich temperatur. Możesz więc śmiało poddawać ulubione produkty obróbce termicznej. Pamiętaj jednak, aby zawsze dodawać do nich odrobinę zdrowych olejów (witamina ta rozpuszcza się bowiem w tłuszczach).
Podsumowanie
Na koniec warto wspomnieć, że wbrew powszechnym opiniom, nie istnieją naukowe dowody na skuteczność suplementacji witaminą K wyłącznie w połączeniu z witaminą D. Jeśli chcesz mieć pewność, że dostarczasz sobie odpowiednią ilość niezbędnych składników, w pierwszej kolejności zadbaj o zdrową dietę. W razie zaobserwowania u siebie objawów niedoboru witamin skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, który dobierze dla Ciebie odpowiednie suplementy.
